Rozproszenia kierowców przy automatyzacji

W dzisiejszym świecie pełnym rozproszeń, takich jak migające ekrany, powiadomienia czy przeglądanie treści w sieci, nie jest zaskoczeniem, że nowe badania przeprowadzone przez Związek Ubezpieczeń Motoryzacyjnych (IIHS) potwierdzają wzrost rozproszenia uwagi kierowców korzystających z systemów częściowej automatyzacji.

Badania wskazują, że gdy zaawansowane systemy wspomagania kierowcy (ADAS) są aktywne, kierowcy stają się mniej zaangażowani w prowadzenie pojazdu i bardziej rozproszeni. Bez względu na to, czy używają rąk, czy są bezdotykowi, stopień automatyzacji nie ma znaczenia. Ludzie często multitaskingują, sprawdzając urządzenia, jedząc lub dbając o siebie, nieświadomie przyzwyczajając się do takiego zachowania.

Funkcje ADAS mają wspierać bezpieczniejsze nawyki prowadzenia, ale ich obecność może prowadzić do lenistwa i znudzenia. Niektórzy kierowcy zmieniają swoje zachowanie, aby oszukiwać system, udając czujność, aby system ADAS pozostał aktywny, podczas gdy wykonują inne czynności, które uważają za ważniejsze.

W badaniu przeprowadzonym przez IIHS i Laboratorium Starzenia MIT, kierowcy Volvo korzystający z systemu Pilot Assist częściej angażowali się w rozpraszające działania. Niektórzy z nich wykazywali rozpraszenie od początku, inni przystosowali się do tego, gdy poczuli się bardziej komfortowo z technologią.

Podobne wyniki uzyskano w badaniu korzystającym z systemu Autopilot Tesli. Po odkryciu interwału czasowego sprawdzania uwagi, kierowcy trafnie minimalizowali ostrzeżenia Tesli. Działo się to podobnie jak aby oszukiwać w wirtualnych spotkaniach, udając aktywność w czasie pracy zdalnej.

David Harkey, prezydent IIHS, zauważył: "W obu badaniach kierowcy dostosowali swoje zachowanie do angażowania się w rozpraszające czynności. To pokazuje, dlaczego systemy częściowej automatyzacji potrzebują silniejszych zabezpieczeń, aby zapobiegać niewłaściwemu użytkowaniu."

Uczestnicy badań byli wolontariuszami, a IIHS dostarczył pojazdy: Volvo S90 z 2017 roku i Tesla Model 3 z 2020 roku. Wolontariusze wcześniej nie prowadzili tych samochodów.

Harkey podkreślił, że "te wyniki przypominają, jak ludzie się uczą. Jeśli nauczysz ich, że zwracanie uwagi oznacza lekko poruszanie kierownicą co kilka sekund, to dokładnie to będą robili." Badania pokazują, że rozproszenie uwagi, senność i nietrzeźwość prowadzą do wyższego ryzyka wypadków. Jeśli nie patrzymy przed siebie, to nie jesteśmy odpowiednio przygotowani, by podejmować kluczowe decyzje za kierownicą. Czy lepiej byłoby zrezygnować z systemów samodzielnego prowadzenia, nawet jeśli są one tylko częściowo autonomiczne? Nie jesteśmy zaprogramowani do multitaskingu, niezależnie od tego, jak bardzo staramy się to sobie wytłumaczyć.